Od roku co miesiąc doświadczamy podnoszenia stóp procentowych. Prezes NBP zapowiedział, że proceder ten będzie kontynuowany aż Rada osiągnie pewność, że inflacja się obniży. Każda kolejna podwyżka to zła wiadomość przede wszystkim dla kredytobiorców, dla których raty nieprzerwanie rosną. Nikt nie wie, o ile jeszcze wzrośnie miesięczne zobowiązanie osób mających kredyt w banku. Jak poprawić swoją sytuację i poradzić sobie z rosnącymi ratami?
W 2020 roku Rada Polityki Pieniężnej wielokrotnie obniżała stopy procentowe Narodowego Banku Polskiego. Wskaźniki przez długi czas utrzymywały się na rekordowo niskim poziomie. Decyzje dotyczące tak drastycznego ich obniżenia miały na celu złagodzić ekonomiczne skutki pandemii koronawirusa. Dzisiaj pędząca inflacja spowodowała, że RPP podniosło stopy procentowe. Po comiesięcznym podnoszeniu stóp, stały się one najwyższe od siedemnastu lat. W efekcie tych działań raty pożyczek i kredytów znacznie wzrosły.
Jak prezentują się aktualne stopy procentowe?
Od 7 września 2022 roku wartości stóp procentowych są następujące:
– stopa referencyjna – 6,75%,
– stopa lombardowa – 7,25%,
– stopa depozytowa – 6,25%,
– stopa redyskontowa weksli – 6,80%,
– stopa dyskontowa weksli – 6,85%.
W październiku stopy procentowe nie zostały podniesione.
Jak zmiana stóp procentowych wpływa na oprocentowanie kredytów?
Podejmując decyzję o zaciągnięciu kredytu w banku, należy więc zwrócić szczególną uwagę, czy jest to kredyt ze zmienną stopą procentową, czy ze stałą. W przypadku zmiennej stopy procentowej ustalona wysokość kredytu może ulec zmianie. Oprócz tego trzeba prześledzić szczegóły oferty takie jak wysokość oprocentowania, prowizji i marży, które składają się na rzeczywistą stopę procentową i pozwalają oszacować pełny koszt kredytu.
Kiedy zmiana stopy procentowej wpływa na ratę kredytu?
Obniżenie stóp procentowych przez Radę Polityki Pieniężnej dla kredytów ze zmiennym oprocentowaniem równoznaczne jest z obniżeniem raty kredytu, a ich wzrost oznacza jej podwyższenie. Wzrost lub spadek oprocentowania uzależniony jest od zapisów umowy kredytowej. W przypadku kredytów opartych na stawce WIBOR® 3M, zmiana tego parametru ma miejsce co kwartał. Kredytodawca otrzymuje wtedy nowy harmonogram spłaty. Stawka referencyjna WIBOR® nie zależy ani od banku, a tym bardziej od kredytobiorcy. Jej wartość zmienia się regularnie – co 3 miesiące (WIBOR® 3M) lub co 6 miesięcy (WIBOR® 6M). Wysokość stawki uzależniona jest m.in. od decyzji Rady Polityki Pieniężnej o zmianie stóp procentowych. Co ważne, zmiana stóp procentowych nie wpłynie na oprocentowanie i ratę kredytu, jeżeli kredytobiorca wybrał stałe oprocentowanie. Dotychczas w Polsce większość kredytów udzielana była w oparciu o oprocentowanie zmienne. Jednak na rynku pojawia się coraz więcej propozycji ze stałym oprocentowaniem na okres 5 lub 7 lat.
Jak uchronić się przed wzrostem raty kredytu powodowanej podnoszeniem stóp procentowych?
Problem wzrostu oprocentowania spowodowany podniesieniem stóp procentowych dotyczy tylko tych, którzy zdecydowali się na zmienne oprocentowanie. Jak już wiemy dotychczas była to praktycznie jedyna opcja, więc kredytobiorców z oprocentowaniem stałym jest niewielu. Co w takim razie można zrobić, kiedy stopy procentowe rosną, a tym samym zwiększa się rata kredytu: Oto kilka rozwiązań:
* renegocjacja marży – marża banku zwykle przez cały okres kredytowania jest stała. Aby zabezpieczyć domowy budżet w przypadku wzrostu raty kredytu, można podjąć z bankiem próbę negocjacji wysokości marży. Argumenty, jakich podczas takich negocjacji warto użyć to terminowe spłaty zobowiązania, wieloletnia i udana współpraca czy wzrost wartości nieruchomości,
* skrócenie okresu kredytowania – okres kredytowania to jeden z najważniejszych parametrów kredytu, który generuje koszty. Im krótszy okres kredytowania, tym wzrost stopy procentowej mniej wpływa na ratę kredytową. Dlatego najlepszym rozwiązaniem jest maksymalne skrócenie okresu kredytowania, co jak wiemy nie zawsze jest możliwe. Jeżeli sytuacja finansowa na to pozwala, nawet po kilku latach spłacania terminowo kredytu w każdej chwili warto podjąć próbę negocjacji z bankiem i skrócić okres kredytowania. Konieczne będzie sporządzenie aneksu do umowy, za który trzeba będzie zapłacić,
* nadpłata kredytu hipotecznego – nadpłata kredytu to rozwiązanie połowiczne, bo tylko częściowo ograniczy ryzyko wzrostu raty kredytu. Warto mieć na uwadze to, że bez względu na to, jak będzie kształtowała się stawka WIBOR(R) przez cały okres kredytowania, nadpłata kredytu zawsze doprowadzi do zmniejszenia całkowitego kosztu kredytu,
* refinansowanie kredytu w innym banku – warto obserwować rynek i od czasu do czasu sprawdzać oferty innych banków. Gdy znajdziemy miejsce, gdzie otrzymamy lepsze warunki kredytowania, warto rozważyć refinansowanie kredytu hipotecznego. Przeniesienie kredytu do innego banku wiąże się z kosztami, a często także ponowną weryfikacją zdolności kredytowej. Jednakże w ogólnym rozrachunku taka opcja się opłaci i pozwoli obniżyć miesięczną ratę.
Kredytobiorcy z obawą wyczekują kolejnych informacji i decyzji w sprawie stóp procentowych. Jednak nawet jeśli zaczną się one obniżać to nie nastąpi to tak szybko, jak ich wzrost. Oznacza to, że następne kilka miesięcy raty będą wysokie, a ich terminowa spłata jest warunkiem dobrej współpracy z bankiem i argumentem do ewentualnych negocjacji. Dlatego tak ważne jest regularne wpłacanie wymaganej kwoty. Jeśli w danym miesiącu terminowość jest zagrożona można skorzystać z pomocy doraźnej firm pożyczkowych, np. Wandoo, co pozwoli zachować ciągłość w płatności.