Uroczyste odśpiewanie hymnu, przemówienia, modlitwa, apel poległych oraz złożenie kwiatów przy blasku płonących rac – tak właśnie wyglądały rawskie obchody 75. rocznicy agresji sowieckiej na Polskę, które odbyły się 17 września na komunalnym cmentarzu.
Z inicjatywą upamiętnienia tej daty do rawian wyszły trzy środowiska, Ogólnopolskie Stowarzyszenie Kibiców Tylko Widzew oddział w Rawie Mazowieckiej, Komitet Powiatowy Prawa i Sprawiedliwości oraz Obóz Narodowo-Radykalny. Wspólnie udało im się zgromadzić na miejskim cmentarzu, gdzie przypomniano historię Polski i fakty związane z napaścią na nasz kraj przez sowietów.
– Historia wrześniowej agresji ZSRR jest często pomijana, lecz my tutaj zgromadzeni, mieszkańcy Rawy Mazowieckiej musimy pamiętać, że we wrześniu 1939 roku walczyliśmy z dwoma działającymi w porozumieniu agresorami. I na obu tych frontach walk ponieśliśmy ogromne straty – mówił podczas uroczystości Adrian Galach, jeden z organizatorów.
Obchody były również okazją do przypomnienia sylwetek osób związanych z Rawą Mazowiecką, które zginęły z rąk NKWD. Takiej wiedzy z pewnością nie znajdziemy w szkolnych podręcznikach.
– Dziś nadszedł czas, by głośno przypominać o tragicznych losach ludzi i wydarzeniach, które miały miejsce w owym czasie. Musimy edukować młodych ludzi w duchu prawdy historycznej. Naszym patriotycznym obowiązkiem jest oddać ludziom poległym za ojczyznę należny im hołd – puentował Adrian Galach.
Osoby związane z Rawą Mazowiecką:
Płk art. Włodzimierz ARWANITI s. Jana i Marii z Giełczewskich, ur. 6 IX 1890 w Rawie Mazowieckiej. Absolwent Michajłowskiej Szkoły Artylerii (1912). Do 1918 służył w armii rosyjskiej. W Wojsku Polskim od 1920, przydzielony w stopniu kpt. do 1 pułku artylerii polowej Legionów, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej w roku 1920. Następnie służył w 9 pułku artylerii polowej, 3 pułku artylerii ciężkiej, Centralnej Szkoły Strzelań (Strzelania), 20 pułku artylerii lekkiej, 14 dywizjonie artylerii konnej. W 1939 dowódca artylerii dywizyjnej 29 Dywizji Piechoty, ciężko ranny 13 września. Odznaczony Krzyżem Walecznych, Złotym Krzyżem Zasługi, Medalem Niepodległości, medalami 1918-1921 i 10-lecia. Postanowieniem nr 112-48-07 Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego z 5 października 2007 został awansowany pośmiertnie do stopnia generała brygady. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
Komisarz PP Leon Mieczysław PRZYGODA s. Michała, ur. 24 X 1891 w Warszawie. Po raz pierwszy w policji od 14 XI 1918. W WP od 10 VIII 1920 do 12 X 1922, chor. posp. rusz. Ponownie do policji przyjęty 1 XII 1922. W latach 1922-1923 kierownik ekspozytury śledczej w Siedlcach, od 15 XI 1923 do 1 XII 1926 Kmdt. Pow. Zamość następnie (do 21 XII 1929) Siedlce skąd przeniesiony do Urzędu Śledczego. m.st. Warszawy, od 1931 jako zastępca naczelnika. Od 1936 – i nadal we wrześniu 1939 – Komendant Powiatowy w Rawie Mazowieckiej. Podkomisarzem mianowany – 1 XII 1920, komisarzem – 1 VII 1924. Odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi dwukrotnie, Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918-1920, Medalem Dziesięciolecia Odzyskania Niepodległości.
Ppor. piech. rez. Henryk RZĄCKI s. Stanisława i Praksedy z Kostrzewskich, ur. 15 VII 1910 w Rawie Maz. Absolwent Państwowej Średniej Szkoły Technicznej Kolejowej w Warszawie (1931) i SPR Piech. w Zambrowie (1932). Mianowany ppor. ze starsz. 1 I 1934. Przydzielony do 35 pp, w którym odbywał ćwiczenia rezerwy jako dowódca plutonu.
Ppor. rez. Mieczysław Wacław WESTERSKI syn Stanisława i Heleny z Wesołowskich, ur. 4 X 1910 w Rawie Mazowieckiej. Absolwent Szkoły Nauk Politycznych w Warszawie. Ukończył Szkołę Podchorążych Piechoty. Ppor. mianowany ze starsz. 1 I 1936. Przydzielony do 7 baonu pancernego. Przeniesiony do korpusu oficerów broni pancernej. W 1939 adiutant dowódcy 31 dyonu pancernego. Żonaty ze Stefanią z Wlazłowiczów, miał córkę Hannę.
Kpt. rez. Jerzy ZALEWSKI syn Adolfa i Marii z Uszyckich, ur. 20 XI 1894 w Rawie Maz. Absolwent Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu w Dorpacie (1917). W 1920 ordynator szpitala wojskowego w Szczypiornie i Aleksandrowie Kujawskim. Następnie przeniesiony do kadry 1 Szpitala Okręgowego. Kpt. mianowany ze starsz. 1 VI 1919. Zmobilizowany do Centrum Wyszkolenia Sanitarnego. Żonaty z Ireną Wiśniewską, miał synów Witolda i Tadeusza.
Major Zygmunt Leonard ZIELIŃSKI syn Stanisława i Marii z Kowalskich, ur. 6 XI 1893 w Rawie Mazowieckiej. Członek Polskiej Organizacji Wojskowej. Od 1918 w 30 pułku piechoty. Ukończył Szkołę Podchorążych Wojsk Kolejowych w Krakowie (1920). Służył w jednostkach kolejowych. Podporucznikiem mianowany 1 I 1921, majorem 19 III 1937. Ostatnio dowódca Oddziału Zapasowego 2 Baonu Mostów Kolejowych. Odznaczony Krzyżem Niepodległości, Krzyżem Walecznych, Srebrnym Krzyżem Zasługi. Żonaty z Honoratą z Gruszczyńskich, miał córkę Katarzynę.
Mjr sł. zdr. Włodzimierz ŻARNOWSKI s. Włodzimierza i Zofii ze Zdziarskich, ur. 23 I 1896 w Rawie Maz. W Wojsku Polskim od 1918. Uczestnik wojny 1918–1921 w szeregach 19 pp. Mianowany ppor. ze starsz. 1 VIII 1920. Ukończył Wydział Lekarski Uniwersytetu Warszawskiego (1925). Przydzielony jako lekarz do 33 pułku piechoty, następnie w baonie most. 1 Szpitalu Okręgowego, od 1935 jako starszy lekarz 78 pułku piechoty i naczelny lekarz Garnizonu Baranowicze.