Radni Rady Miasta Rawa Mazowiecka przyjęli uchwałę określającą zasady realizacji budżetu obywatelskiego. To rozwiązanie, o którym w mieście wspominało się od pewnego czasu, a sama idea była jednym z częściej poruszanych wyborczych postulatów jesienią ubiegłego roku. Czy mieszkańcy mogą być jednak stuprocentowo zadowoleni z proponowanych rozwiązań? Tu budzą się pewne wątpliwości…
Budżet partycypacyjny lub jak kto woli obywatelski, to rozwiązanie, które szturmem wdarło się na samorządowe salony. Nic dziwnego, prosta i czytelna idea pozwala lokalnym politykom dzielić się odpowiedzialnością za tak trudne w samorządach ustalanie inwestycyjnych priorytetów.
Obywatelski budżet to jednak nie tylko narzędzie do prostego wybierania zadań, na które będzie można wydać określoną budżetową kwotę. To także idealna możliwość do budowania społecznego dialogu między mieszkańcami a władzą, a także, a może przede wszystkim, pomiędzy samymi mieszkańcami. Aby ten cel został zrealizowany niezbędne jest jednak szerokie konsultowanie pomysłu na każdym etapie tworzenia regulaminu i późniejszej realizacji go. Tego niewątpliwie zabrakło w Rawie Mazowieckiej. „Reguły gry” zostały niejako narzucone, co może odbić się na popularności tego rozwiązania i braku jego akceptacji przez wszystkich mieszkańców. Uczestnicy takowego rozwiązania powinni bowiem być jego współorganizatorami.
Sporo wątpliwości budzi chociażby fakt braku możliwości internetowego głosowania nad inwestycyjnymi pomysłami. Rozwiązanie, z którego sprawnie korzystają inne samorządy (np. Łódź, Kraków, Sochaczew), w Rawie nie zostało wykorzystane. To pokazuje jak słabo autorzy projektu rozpoznali specyfikę lokalnej społeczności, która wiele razy pokazywała wyjątkową aktywność on-line.
– Mieszkańcom Sochaczewa umożliwiliśmy nie tylko głosowanie za pomocą platformy elektronicznej, ale również stacjonarnie, za pomocą kart do głosowania, w dziewiętnastu punktach na terenie całego miasta. Karty pobrać i złożyć można zawsze w urzędzie, ale również szkołach, przedszkolach, basenie, bibliotece, domach kultury. Tak, by każdy miał maksymalnie kilkaset metrów do punktu. Przy poprzednich dwóch edycjach to rozwiązanie się sprawdziło i wydaje nam się, że jest to najbardziej uczciwa forma wobec mieszkańców. Po zamknięciu głosowania dysponujemy kilka osób, które sprawdzają PESEL po PESELU, czy głos oddał mieszkaniec miasta, który ukończył 16 lat – tłumaczy Daniel Wachowski z biura prasowego Urzędu Miasta w Sochaczewie.
Dzięki wdrożeniu możliwości głosowania przez Internet budżet obywatelski w Rawie Mazowieckiej zdobyłby dużo większe zainteresowanie, zarówno w fazie tworzenia inwestycyjnych koncepcji, jak i przy finalnym wybieraniu tych najbardziej trafnych. Tak, zamiast pełnoprawnego narzędzia budującego aktywne społeczeństwo obywatelskie, budżet partycypacyjny w Rawie może stać się jedynie namiastką realnego współrządzenia obywateli.
Jak będzie wyglądał proces przeprowadzania budżetu:
1. W pierwszej fazie mieszkańcy dowiedzą się jaka kwota w danym roku budżetowym jest przeznaczona na to rozwiązanie (w obecnym budżecie zapisano 100 tysięcy złotych). Kwotę corocznie będzie zatwierdzała lokalna Rada Miasta w uchwale budżetowej.
2.Projekty do budżetu będą mogli zgłaszać pełnoletni mieszkańcy Rawy Mazowieckiej. Każdy projekt będzie musiał być poparty co najmniej 10 podpisami mieszkańców Rawy, którzy w dniu zgłaszania projektu ukończyli 16 lat.
3. Zgłoszone projekty będą rozpatrywane przez specjalny zespół, w którego skład wejdzie dwóch przedstawicieli powołanych przez burmistrza, trzy osoby delegowane przez lokalną radę i po jednym przedstawicielu delegowanym przez Młodzieżową Radę Miasta i Radę Seniorów. Zespół zweryfikuje projekty pod względem formalnym, uwzględniając terminowość, kompletność, stosowność, wartość i kosztowność. Wartość danego projektu nie może przekraczać 60% środków zarezerwowanych na BO w danym roku, a roczny koszt utrzymania realizowanego zadania nie może przekraczać 10% kosztu jego realizacji.
4. Projekty zakwalifikowane do dalszego etapu poddane zostaną głosowaniu przez mieszkańców miasta. Głosowanie odbywać się będzie w Urzędzie Miasta na specjalnie przygotowanej karcie. Głosy będą mogli oddawać mieszkańcy, którzy w dniu rozpoczęcia głosowania ukończyli 16 rok życia, każdy rawianin ma mieć prawo do oddania jednego głosu. Podstawą do identyfikacji głosów będzie imię nazwisko i adres głosującego.
5. Projekty przeznaczone do realizacji będą wybierane począwszy od tego, który uzyskał największą ilość głosów, aż do wyczerpania lub przekroczenia puli środków przeznaczanych na BO w danym roku.